ประสบการณ์การล้างไตทางหน้าท้องให้แม่

เมื่อ 2-3 คืนก่อน หลังจากที่วัดความดันและหยิบยาให้หม่า้ม้ากินก่อนนอน จู่ๆ หม่าม้าก็ถามว่าลำบากไหม?

ลักข์ : ลำบากเรื่องอะไร?

หม่าม้า : ต้องมาคอยดูแลหม่าม้าทุกวันแบบนี้

ลักข์ : หม่าม้าเคยรู้สึกเสียใจไหม ที่มีลูก? เคยรู้สึกว่าไม่น่ามีเลยหรือเปล่า?

หม่าม้า : ไม่เคยคิด

ลักข์ : นั่นสิ ลักข์เองก็คิดเสมอว่าการได้เกิดมาเป็นลูกหม่าม้า นั่นคือเรื่องดีที่สุดในชีวิตแล้วล่ะ เรื่องล้างไตแค่นี้จิ๊บๆ เลย ทำได้สบายๆ หายห่วง ขอแค่หม่าม้ามีกำลังใจที่จะมีชีวิตอยู่ และอยู่ักับลักข์ให้นานที่สุดเท่าที่ร่างกายจะไหวก็พอแล้ว ไม่ต้องคิดมาก

หม่าม้ามักจะตั้งคำถามเช่นนี้เป็นระยะๆ เพราะหม่าม้ารู้ดีว่า จังหวะชีวิตของเราทั้งคู่นั้นเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมเยอะมาก ก็ทำยังไงได้อยากให้หม่าม้ามีชีวิตอยูู่กับเราไปอีกนานที่สุด และทุกข์ทรมานจากโรคภัยไข้เจ็บให้น้อยที่สุดนี่นา หุ หุ หม่าม้าอย่าหวังเลยว่าจะชิงจากไปในสภาพที่ทุกข์ทรมานได้ง่ายๆ เลย เอิ้กๆๆ

จำได้ว่าวันที่หม่าม้าหมดกำลังใจที่จะีมีชีวิต เพราะความทรมาน และด้วยความรู้สึกว่าการมีชีวิตอยู่ต่อไป ลักข์ต้องเหนื่อยแน่ๆ

อ่ะนะ เหนื่อยไม่กลัว กลัวไม่ได้นอนกอดหม่าม้าอีกต่อไปแล้วมากกว่า เพราะฉะนั้นลักข์จึงหาข้อมูลเกี่ยวกับเรื่องโรคไตระยะสุดท้่ายว่า มีวิธีีการรักษาอะไรบ้าง

1. วิธีการผ่าตัดเปลี่ยนไต หลังจากผ่าตัดเปลี่ยนไตแล้ว ต้องกินยากดภูมิไปตลอดชีวิต มีความเสี่ยงหากไตไม่เข้ากัน ที่สำคัญต้องไปเข้าคิวรอการบริจาคไต และในระหว่างที่รอ ก็ต้องทำการล้างไตด้วยวิธีใดหนึ่งไปก่อน อย่ากระนั้นเลยหม่าม้าอายุจะ 80 แล้ว การผ่าตัดเป็นเรื่องใหญ่ ล้างไตดีกว่า

2. ล้างไตด้วยเครื่องไตเทียม หรือที่เรียกกันว่าการฟอกเลือด หม่าม้าบอกว่าเอาวิธีนี้ ลักข์จะได้ไม่ต้องลำบาก อ่าาาา ฟอกครั้งละ 3 ชม. อาทิตย์ละ 2-3 วัน บวกเวลาเดินทางไปกลับ คิดสะระตะแล้ว ลักข์ว่าลักข์เหนื่อยนะ!

3. ล้างไตทางหน้าท้อง หม่าม้ากลัวมากกับวิธีนี้ เพราะเชื่อว่าการล้างไตทางหน้าท้องต้องติดเชื้อ ลักข์ก็ได้ยินมาว่าอย่างนั้นแหละ แต่หาข้อมูลความจริงก่อนดีกว่า ติดต่อไปที่รพ.บ้านแพ้วตรงสุขุมวิท เพื่อขอเข้าฟังคุณหมออธิบายเกี่ยวกับการล้างไตทางหน้าท้อง หลังจากฟังคุณหมอเสร็จ ก็ตกหลุมรักวิธีการล้างไตทางหน้าท้องทันที! มีคนอื่นถามคำถามต่างๆ ก็รับฟังไปด้วย พร้อมกับตั้งคำถามคุณหมอว่า ระหว่างการล้างไตด้วยเครื่องไตเทียม และการล้างไตทางหน้าท้อง แบบไหนที่คุณภาพชีวิตผู้ป่วยดีกว่า

คุณหมอตอบว่าจากงานวิจัยของเมืองนอก คนที่ล้างไตทางหน้าท้องจะมีคุณภาพชีวิตที่ดีกว่า เพราะสามารถเเอาของเสียออกจากร่างกายได้ทุกวัน และสำหรับฝรั่งเขาชอบที่จะมีชีวิตอยู่ได้ด้วยการช่วยเหลือตัวเอง แต่สำหรับในเมืองไทยยังไม่มีงานวิจัยในเรื่องนี้

หุ หุ หุ แล้วหม่าม้าก็ถูกบังคับ เอ้ย ชักจูงให้ล้างไตทางหน้าท้อง ด้วยเงื่อนไขว่า ลักข์ต้องเป็นคนทำเพราะหม่าม้าไม่กล้าทำเอง จัดไปเต็มๆ แค่ล้างไตทุกวัน ล้างแผลทุกวัน ดูแลกันทุกวัน จิ๊บๆ

การดูแลการล้างไตทางหน้าท้องให้หม่าม๊ายากไหม? ยาก แต่ก็ไม่ถึงขั้นลำบาก เพราะก่อนที่จะล้างไตให้หม่าม้า พยาบาลจะฝึกสอน และให้เราฝึกทำจนกว่าจะทำได้

การล้างไตทางหน้าท้องมีโอกาสติดเชื้อสูง จริงหรือเปล่า? จริง แต่การฟอกเลือดก็มีโอกาสติดเชื้อเช่นกัน ขึ้นอยู่กับการรักษาความสะอาดเป็นสำคัญ

การป้องกันการติดเชื้อทางหน้าท้องทำได้หรือเปล่า? ทำได้ โดยการรักษาความสะอาดอย่างเคร่งครัด ตามที่ถูกสอนมา ต้องล้างมือให้สะอาดทุกครั้ง ก็ห้ามละเลยเป็นอันขาด เพราะมีโอกาสที่เชื้อโรคจะเกาะอยู่ที่มือเราได้ ปิดหน้ากาก ทำความสะอาดแผลทุกวัน ฯลฯ ต้องทำอย่างเคร่งครัดทุกขั้นตอน ห้ามคิดว่าไม่เป็นไรหรอกมั้ง เพราะถ้าเกิดติดเชื้อขึ้นมา อาจจะรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้ (ที่ว่าล้างไตทางหน้าท้องแล้วติดเชื้อ จนเสียชีวิตก็มาจากการไม่รักษาความสะอาดอย่างเคร่งครัดนี่แหละ)

เรื่องที่ยังต้องระวังอยู่เสมอ คือ เรื่องอาหารเค็ม ล้างไตแล้วไม่ใช่กว่ากินอาหารได้ตามปกติทุกอย่าง ไม่เช่นนั้นอาจจะได้เจอกับอาการน้ำท่วมปอดได้ง่ายๆ ซึ่งก็อันตรายถึงชีวิต

เรื่องที่ไม่คาดคิด คือ อาการผิวแห้งและคัน คุณหมอผิวหนังบอกว่าร้อยละ 90 ของคนเป็นโรคไตจะเป็นเช่นนี้ เพราะฉะนั้นต้องรักษาไม่ให้ผิวแห้งด้วยการทาโลชั่น (เลือกที่ไม่มีกลิ่น  เพราะจะมีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ทำให้ผิวแห้งได้อีก) เลิกใช้สบู่ (ก็ยังใช้อยู่ แต่ใช้สำหรับทารก) ห้ามถูตัวแรงๆ ห้ามเอาอะไรขัดถูผิวหนัง

อีกเรื่องที่ต้องเฝ้าระวัง คือ อาการหน้ามืดเป็นลม ที่มีสาเหตุมาจากอาการท้องผูก และ มีภาวะซีด ซึ่งเป็นภาวะปกติของคนเป็นโรคไต การที่ต้องเบ่งในการขับถ่าย เลือดอาจจะสูบฉีดไปที่หัวใจไม่ทัน, การปรับเปลี่ยนยาความดัน, การเปลี่ยนท่านั่งท่ายืน ทำให้เกิดอาการวูบเป็นลมหมดสติได้ ต้องมีคนคอยดูแลใกล้ชิดตลอด และมีความรู้ในการให้ความช่วยเหลือเบื้องต้นได้ (เรื่องล้มวูบนี่เร้าใจเป็นที่สุด เพราะถ้าไม่อยู่ด้วยใกล้ๆ อันตรายมาก เรียกว่าในขณะที่หัวใจหม่าม้าไม่อยากทำงาน แต่หัวใจของลักข์เต้นโครมครามจนแทบขาดใจเวลาเกิดเหตุการณ์วูบ)

สิ่งสำคัญที่จะช่วยให้การรักษาของหมอดีขึ้น คือ การจดบันทึกรายละเอียด ความดันที่วัดได้ ตวงวัดปริมาณน้ำดื่มที่กินเข้าไป และปัสสาวะที่ออกมาแล้วบันทึกให้้หมอตรวจดู หากเป็นไปได้จดบันทึกอาหารการกินไว้ด้วย นักโภชนาการจะได้ให้คำแนะนำได้ถูกต้อง ส่วนน้ำยาล้างไตหมอให้จดไว้อยู่แล้วว่ากำไรหรือขาดทุน

และเมื่อเจอหมอหรือเจ้าหน้าที่ที่ไม่น่ารัก ให้มองว่าเขาก็คือคนธรรมดาที่มีอาชีพรักษาคนป่วยช่วยเหลือชีวิตมนุษย์ ไม่ใช่หมอที่มีหัวใจเป็นเทวดา ที่เต็มไปด้วยความเมตตาจนเราสัมผัสความรู้สึกนัั้นได้ พยายามรักษาใจ ไม่ปล่อยให้ตัวเองเสียอารมณ์ หรือเสียเวลาไปกับคนใจร้ายได้ง่ายๆ

ตอนนี้ล้างไตหม่าม้ามาได้ 9 เดือนแล้ว ยังไม่มีการติดเชื้อจากการล้างไต เคยมีอาการผิวแห้งระดับรุนแรงจนต้องพาไปหาหมอรักษา และที่เป็นอยู่คือ การวูบเป็นลม ซึ่งเป็นเหตุการณ์ที่คาดเดาไม่ได้เลยว่า หัวใจจะเกิดอาการอ่อนแรงตอนไหน (เมื่อเช้าก็เพิ่งทำให้หวั่นใจ แต่ดีที่ช่วยไว้ทัน)

ไว้ถ้านึกอะไรออกจะมาบอกเล่าสู่กันฟังใหม่ จะได้มีกำลังใจดูแลตัวเองและคนที่คุณรักที่ป่วยเป็นโรคไตนะคะ